సెన్సెక్స్ అంటే ఏమిటి, దాన్ని ఎలా లెక్కిస్తారు?

సెన్సెక్స్ అంటే ఏమిటి, దాన్ని ఎలా లెక్కిస్తారు?

ఆర్థిక వర్గాలలో 'సెన్సెక్స్' అత్యంత ప్రజాదరణ పొందిన పదం, చెప్పాలంటే అంతకు మించింది. సెన్సెక్స్ అంటే సున్నితమైన సూచిక అని అర్థం, అది బాంబే స్టాక్ ఎక్స్చేంజ్ సెన్సిటివ్ ఇండెక్స్ కోసం ఉపయోగించే పదం. సెన్సెక్స్ భారతదేశంలో 30 స్టాక్స్‌ను ట్రాక్ చేస్తుంది, భారతదేశం లోని అతి పురాతన సూచిక.

ఎక్కువ మూలధనీకరణ స్టాక్స్, భారతదేశంలో వివిధ పారామీటర్లు, ప్రాతినిధ్యం ఆధారంగా 30 స్టాక్స్‌ను ఎంపిక చేశారు. ప్రస్తుత ఉన్న రోజుల్లో సెన్సెక్స్‌ను మార్కెట్ల భారమితిగా భావిస్తున్నారు. దీనితో పాటు మార్కెట్ ధోరణి వర్ణించేందుకు ఉపయోగిస్తారు.

సెన్సెక్స్‌‌ను ఎలా లెక్కిస్తారు..?

సెన్సెక్స్ ను బాంబే స్టాక్ ఎక్స్చేంజ్ లో ఉన్న అతి పెద్ద 30 స్టాక్స్‌ తెలిసిన ఒక పద్ధతి ద్వారా "ఉచిత ఫ్లోట్ మార్కెట్ మూలధనీకరణ" పద్ధతిని ఉపయోగించి ప్రపంచవ్యాప్తంగా విస్తృతంగా ఉన్న పద్దతిన లెక్కిస్కారు. ఒక కంపెనీలో కొన్ని షేర్లు తప్ప వాటాలు అందుబాటులో లేనప్పుడు
స్థాపకులు లేదా ప్రభుత్వ ఆధీనంలో ఉన్న వాటాలను అందుబాటులోకి తీసుకరాకపోవచ్చు.

బ్లూ చిప్ స్టాక్స్ అంటే ఏమిటీ...?

బ్లూ చిప్ స్టాక్స్ అనేవి అధిక-నాణ్యత మరియు అధిక ధర స్టాక్ లక్షణములు కలిగి ఉంటాయి. ఈ స్టాక్స్ కంపెనీలు కలిగి ఉండడం వల్ల పెట్టుబడిదారు కాన్పిడెన్స్ తో పాటు కంపెనీలు ఎంతో ఎత్తులో ఉంటాయి. ఈ స్టాకులు పెట్టుబడిదారులు తమ ఆర్థిక లక్ష్యాలను సాధించేందుకు సహాయం చేస్తాయి. బ్లూ చిప్ స్టాక్స్ కలిగి ఉన్న కంపెనీలు ఆర్దిక పరంగా మంచి స్ట్రాంగ్‌గా ఉంటాయి.

ఈ బ్లూ చిప్ స్టాక్స్ పెట్టుబడిదారులకు సంపదను తెచ్చి పెట్టే విధంగా వ్యవహారిస్తాయి. ఎన్నో సంవత్సరాలుగా మార్కెట్స్‌లో గట్టి పట్టుని కలిగి ఉన్న కంపెనీలు మాత్రమే ఈ బ్లూ చిప్ స్టాక్స్‌ని కలిగి ఉంటాయి. భారత దేశంలో ఈ బ్లూ చిప్ స్టాక్స్ విషయానికి వస్తే వాటాలు సెన్సెక్స్ మరియు నిప్టీ వాటాల రూపంలో భాగమై ఉంటాయి. ఉదాహారణకు ఎల్ అండ్ టి, హిందూస్తాన్ యూనీలీవర్, ఐటిసి, బజాజ్ ఆటో మొదలగునవి.

ఈ వాటాల కొన్ని అధిక మూలధనీకరణ స్టాక్స్ ఉంటాయి. ఐతే బ్లూ చిప్స్ స్టాక్స్‌లో పెట్టిన పెట్టుబడులకు గ్యారంటీగా రిటర్న్స్ వస్తాయనే నమ్మకం లేదు.

సర్క్యూట్ ఫిల్టర్లు అంటే ఏమిటి?

సర్క్యూట్ ఫిల్టర్లు ఎంపిక చేసిన సెక్యూరిటీస్, స్టాక్ ధరల చలనానికి పరిమితం చేయడానికి భారతదేశం సెక్యూరిటీస్ ఎక్స్చేంజ్ బోర్డ్ (సెబి) ద్వారా విధించబడిన ధర బాండ్లు. వీటి సహాయంతో ఆపరేటర్లు తారుమారు చేసిన వాటా ధరలను అరికట్టవచ్చు. ఈ సర్కూట్ ఫిల్టర్లను స్టాక్ ఎక్స్చేంజ్ లు పరిచయం చేశాయి. సెబీ నిబంధనల ఆధారంగా స్టాక్ ప్రైజెస్‌లో స్టీల్ పెరిగిందా లేదా తగ్గిందా తెలుసకోవచ్చు.

సర్క్యూట్ ఫిల్టర్లు ఎలా పని చేస్తాయి..?

స్టాక్ ధర తప్పినప్పుడు ఆ ఖచ్చితమైన స్టాక్ వర్తకం, స్టాక్ ఎక్సేంజ్ ద్వారా నిర్ణయించుకుంటుంది. దీంతో బ్యాండ్ ధర నిర్దేశించినప్పుడు సస్పెండ్ చెయ్యబడుతుంది. ఉదాహరణకు మీరు గనుక రూ 100 రూపాయలను షేర్ చేయాలనుకుంటే, ఆ సందర్బంలో 5% సర్క్యూట్ బ్రేకర్ ఉంటే, షేరింగ్ ధర రూ 105 కంటే ఎక్కువ ఉంటే ట్రేడింగ్‌ను నిలిపి వేస్తారు. అదే విధంగా స్టాక్ రూ 95 కంటే తక్కువైతే, దిగువ ముగింపు సర్క్యూట్ ఫిల్టర్ వర్తించబడుతుంది. దీంతో వ్యాపారం సస్పెండ్ చెయ్యబడింది.

సర్క్యూట్లు స్టాక్ ఎక్సేంజ్ ఎంత వరకు పరిమితం

సూచికలు కోసం మొత్తం మూడు సర్క్యూట్ ఫిల్టర్స్ ఉన్నాయి 10%, 15%, 20%. ఏదైతే ముందుగా సెన్సెక్స్ లేదా నిఫ్టీని ముందుగా మొదటి పరిమితిని విభజిస్తుందో అప్పుడు ఈ ఫిల్టర్లును అనువర్తిస్తారు. ట్రిగ్గర్ కూడా అది జరిగే సమయాన్ని బట్టి ఆధారపడి ఉంటుంది.

10% drift on either side
If the drift is before 1 pm – 1 hour halt
If the drift is after 1 but before 2:30 pm – half an hour halt
If the drift is after 2.30 pm – no halt

15% drift on either side
If the drift is before 1 pm – 2 hours halt
If the drift is after 1 pm but before 2 pm- 1 hour halt
If the drift is after 2 pm – no further halt

20% drift in either direction
In case of a 20% movement in either index, the trading will halt for the remainder of the day.

సర్క్యూట్ ఫిల్టర్లు ద్రవ్యత్వం లేని సర్టిఫికెట్ విషయంలో తగ్గించబడతాయి. స్టాక్ ఎక్సేంజ్ నిర్ణయం ద్వారా సర్క్యూట్ ఫిల్టర్స్ ఆధారంగా10% లేదా 5% లేదా 2% తగ్గిస్తారు.

COURTESY : తెలుగు వన్ఇండియా